Wat is eigenlijk "overspannen" en "burn-out"?
25 oktober 2024

De term burn-out is in de afgelopen jaren populair geworden. Krantenkoppen en sociale media berichten beschrijven een toename van mensen met burn-out klachten. Maar wat is een burn-out nu eigenlijk? En wat is het verschil met overspannen zijn? Hieronder antwoord op deze vragen.
Stress is nodig om te functioneren. Iedereen kent het wel, een rommelende maag en een hongergevoel. Tijd om te eten! Hongergevoel is een stressprikkel voor het lichaam, als gevolg hiervan komen wij in actie. Heel functioneel!
Stress zorgt ervoor dat wij in actie komen. Een deadline kan een stressprikkel geven die ons aan het werk zet en zorgt dat wij op tijd het werk af hebben. De balans handhaven tussen stress en stresshantering (het omgaan met de stress) zorgt ervoor dat wij vitaal op het werk zijn.
Overspanning en burn-out zijn het gevolg van overbelasting door een of meer stressoren waarbij de stresshantering (het omgaan met de stress) onvoldoende toereikend is. Er is sprake van een onbalans. Overspanning wordt gekenmerkt door spanningsklachten, controle verlies en niet meer goed kunnen functioneren. Daarnaast kan er sprake zijn van vermoeidheid, een gestoorde en/of onrustige slaap, prikkelbaarheid, niet tegen drukte/lawaai kunnen, piekeren, gejaagd gevoel en concentratieproblemen/vergeetachtigheid.
Als er sprake is van overspanning en deze klachten blijven langer dan 6 maanden aanhouden, wordt er gesproken over een burn-out. Bij een burn-out staan gevoelens van vermoeidheid en uitputting sterk op de voorgrond. Mentale vermoeidheid kan in dit geval zorgen voor het minder functioneren van je geheugen en je hebt moeite om de aandacht erbij te houden. Ook is er kans op het ontstaan van fysieke lichamelijke klachten. Een burn-out hoeft niet noodzakelijk werk gerelateerd te zijn.
Stressoren kunnen uit verschillende hoeken komen. Onder andere gebeurtenissen, verplichtingen en problemen, kunnen zorgen voor stress.
Gebeurtenissen
Het ziek worden van een naaste
Verhuizen
Een nieuwe baan
Trouwen
Het krijgen van een kind
Verplichtingen
Dagelijkse taken, huishouden, zorg voor kinderen en werk
Hobby's, opleidingen, cursussen, verbouwing
Contacten met familie, vrienden, buren
Mantelzorg
Problemen
Conflict met baas of collega's
Conflict in familie of vriendenkring
Gezondheidsproblemen
Financiële problemen
Woonproblemen
Wat kunnen we doen om de balans tussen stress en het omgaan met de stress goed te houden?
Iedere dag bewust tijd maken voor een ontspannende activiteit. Zoek voor jezelf uit wat voor jou een ontspannende activiteit is. Voor iedereen is dat anders. Wandelen, koken, sporten zijn voorbeelden van activiteiten die voor ontspanning kunnen zorgen. Maar ook het doen van ontspanningsoefeningen of mindfulness zorgen voor stressverlaging. De natuur in en buiten bewegen. Dit kan in verschillende vormen: wandelen, fietsen, mountainbiken etc. Ook muziek luisteren en dansen zijn bewezen effectief.
Wat voor een individu, maar ook binnen een teamverband nuttig kan zijn, is om te bekijken en uit te zoeken welke factoren stress veroorzaken. Om vervolgens te kijken hoe hiermee om te gaan. Samen werkzaamheden oppakken of juist de taken verdelen naar de kwaliteiten van ieder individu, zijn mogelijke strategieën. Te grote doelen nastreven kan een toename van stress veroorzaken. Haalbare doelen en het stilstaan bij behaalde doelen, kunnen juist bijdragen bij aan de arbeidsvreugde.
Inzetten op vitaliteit
Zoals eerder aangegeven liggen de oorzaken voor overspanning of een burn-out zeker niet altijd in de werksfeer, maar kunnen vaak wel een belangrijke rol spelen. Als werkgever kun je veel doen om medewerkers te ondersteunen in hun vitaliteit en daarmee invloed uitoefenen op het voorkomen van deze klachten. Binnen het Vitaliteitshuis bieden we verschillende diensten aan om jouw bedrijf te ondersteunen in het verbeteren of behouden van de vitaliteit van je werknemers! Ook kunnen we je inzicht geven hoe het met de vitaliteit van jouw werknemers gesteld is, middels onze vitaliteitscheck.

